کمانه/ سرویس جامعه: صندوق بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج برای نخستین بار سوم آبان ماه سال ۱۴۰۱ رونمایی شد و به دنبال آن فهرست بیماری‌هایی که قرار بود تحت پوشش این صندوق قرار گیرند، در مرحله اول با ۲۷ گروه از بیماری‌ها آغاز شد تا این بیماران به تدریج خدماتی شامل ویزیت، ‌دارو، پاراکلینیک و توانبخشی را دریافت کنند و اکنون نیز تعداد بیماری‌های تحت پوشش صندوق به ۱۰۷ گروه بیماری رسیده است؛ روندی که به اذعان مسئولان سازمان بیمه سلامت قرار است به بیش از ۱۷۰ بیماری افزایش پیدا کند.

مروری بر قوانین بودجه سنواتی و سایر قوانین مرتبط با بیماری‌های خاص و صعب العلاج در کشور نشان می‌دهد که تأمین مالی مراقبت های مربوط به بیماری‌های صعب العلاج تا پیش از تصویب بند «ن» تبصره «۱۷» قانون بودجه سال ۱۴۰۱ دچار پراکندگی بود.

بر این اساس در طول سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ از محل‌های مختلف در قوانین بودجه سنواتی از جمله بنیاد امور بیماری‌های خاص، یارانه دارو و شیر خشک، درمان بیماران خاص و صعب العلاج و کمک به مجمع خیرین سلامت زنجیره امید، مؤسسه خیریه محکم و مؤسسه محک و بیماری اپیدرمولایزیس بلوزا و سلیاک، سازمان بیمه سلامت ایران در موضوع کمک هزینه درمان بیماران خاص (هموفیلی تالاسمی ، دیالیزی ،سرطانی ام اس) هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران کمک به مرکز مدیریت پیوند عضو (مدیریت بیماران نیازمند به پیوند کمک به تأمین هزینه های تحمل ناپذیر درمان بیماران هموفیلی اعتباری معادل ۷۵,۳۶۶ میلیارد ریال در راستای حمایت از بیماران خاص صعب العلاج پیش بینی و مصوب شد.

صندوق بیماری‌های صعب‌العلاج میراث شهید جمهور برای محرومان

در چنین شرایطی تشکیل صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج در سال ۱۴۰۱ با هدف تجمیع منابع و مدیریت آنها در ارائه حمایت‌های بیمه‌ای و مالی به بیماران نادر و صعب العلاج و همچنین تدوین سند ملی بیماری‌های نادر ایران در سال ۱۴۰۲ از جمله اقدامات صورت گرفته در جهت مدیریت بیماری‌های خاص و صعب العلاج در کشور است.

بررسی انجام گرفته نشان می‌دهد که تا پیش از تشکیل صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج، حمایت از بیماریهای خاص محدود به ۵ بیماری هموفیلی، دیالیز، تالاسمی، ام اس و سرطان بود با حدود ۱۵۰ هزار بیمار مبتلا بود اما با تشکیل این صندوق و با استناد به ماده (۵) اساسنامه تاکنون ۱۰۷ گروه بیماری (۳۰۰ بیماری) توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ و تحت حمایت‌های صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج قرار گرفته است.

از مجموع بیماری‌های ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت تاکنون بسته خدمتی شامل هزینه آزمایش، بستری، پرتوپزشکی تجهیزات توان بخشی خدمت پزشک دارو، رادیوتراپی، ویزیت و دندان پزشکی) مربوط به ۵۱ بیماری تدوین و در سامانه های مربوط به صندوق بیماریهای خاص و صعب العلاج در سطح دانشگاههای علوم پزشکی کشور و سازمانهای بیمه گر پایه بارگذاری شده که مطابق آن بیماران می‌توانند از مزایای صندوق بهره مند شوند.

با توجه به اینکه مزایای صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج مازاد بر تعهدات بیمه پایه و تکمیلی بیمه شده است، بنابراین هزینه های خدمات مرتبط با بیماری‌های خاص و صعب العلاج پس از کسر سهم بیمه پایه و بیمه تکمیلی فرد از محل اعتبارات صندوق پرداخت می‌شود.

براساس گزارش سازمان بیمه سلامت ایران از ابتدای تشکیل صندوق تاکنون بیش از ۲ میلیون بیمار در این صندوق نشان دار شده و تحت حمایت‌های این صندوق قرار گرفته اند که نیمی از آنها تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی بوده و بقیه تحت پوشش بیمه سلامت ایران هستند.

همچنین از مجموع بیماران نشان دار شده به تفکیک نوع بیماری، بیشترین تعداد بیماران به ترتیب مربوط به دیابت نوع دو، سرطانها، پرفشاری خون، دیابت نوع یک و ام اس هستند.

افزایش بودجه صندوق به ۹ هزار میلیارد تومان

نگاهی به عملکرد صندوق حمایت از بیماری‌های خاص و صعب العلاج نشان می‌دهد که این صندوق در ۱۸ ماه گذشته با وجود همه محدویت‌هایی که در تامین منابع داشته، توانسته است تعهدات خود را به این گروه از بیماران ایفا کند؛ محمدمهدی ناصحی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران به تازگی از افزایش بودجه صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج به ۹ هزار میلیارد تومان خبر داده و گفته است: بسته خدمتی دندانپزشکی برای ۱۰ بیماری خاص بارگذاری شده و می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.

اکنون ۵۳ بیماری خاص و صعب العلاج در سامانه بیمه سلامت بارگذاری شده و هزینه های دارویی و بستری آنها با پوشش بیمه سلامت در راستای اجرای نسخه الکترونیکی و کاهش پرداختی از جیب مردم ، پرداخت می شود ضمن آنکه بسته‌های ارایه خدمات حمایتی صندوق بیماران خاص و صعب العلاج شامل تشخیصی، دارویی و توانبخشی غنی بوده و در حال بازبینی هستند تا خدمات مناسبی برای بیماران ارایه شود.

نکته‌ اینکه در دومین سال فعالیت صندوق، متولیان امر در صدد هستند تا بتوانند شرایط را به گونه‌ای فراهم کنند که همه بیمه شدگان بتوانند از خدمات صندوق بیماران خاص استفاده کنند؛ در همین راستا داروهای گرانقیمت از جمله سرطانی و اس ام آی (SMA) تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفته است.

به گفته ناصحی، اکنون انواع بیماری مغزی، روانی مزمن، دیابت، قلبی، سرطان، پارکینسون، صرع، تالاسمی، آسیب های شنوایی شدید، پیوند کلیه و نارسایی کلیه جزو صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج هستند و به بیماران خدمات ارایه می شود.

یکی از اقدامات این صندوق، ارایه خدمات دارویی به بیماران خاص است زیرا داروهای این گروه از بیماران در بازار رقم های نجومی دارد و بویژه اگر بیمار از دهک های پایین درآمدی جامعه باشد، بار هزینه‌ بیماری برای وی کمرشکن خواهد بود؛ در این رابطه مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران با بیان اینکه صندوق پوشش وسیعی برای بخش دارویی بیماران دارد، گفته است که از بیماران هموفیلی تنها ۵ درصد فرانشیز دریافت می شود و خدمات تامین اندام مصنوعی مانند قطع عضو دیابت ۲۵ میلیون تومان پرداخت می شود.

ارایه خدمات دندانپزشکی برای بیماران هموفیلی، بال پروانه‌ای، سرژان، اختلالات مزمن و اوتیسم با پوشش صندوق بیماران خاص انجام می شود و توسعه بسته های ابلاغی، بسته های جدید کاشت حلزون و اوتیسم بالای ۱۲ سال ارایه می شود.

سرطان و دیابت، بیشترین هزینه‌های صندوق را تشکیل می‌دهد

از آنجا که بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و سرطان بیشترین گروه بیماران نشان دار شده در صندوق را تشکیل می دهند، بیشترین هزینه های پرداختی از سوی صندوق نیز به سرطان و دیابت اختصاص دارد به طوری که انسولین های تزریقی پرهزینه ترین و قرص متفورمین که برای بیماران دیابتی مصرف می شود، پرمصرف ترین داروهایی هستند که این صندوق پوشش می دهد.

امسال، صندوق حمایت از بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج بیمه دهک های اول تا پنجم را رایگان در نظر گرفته است تا حدود نیمی از جامعه را تحت پوشش قرار دهد.

بر اساس سیاست دولت، همه افرادی که دارای بیمه پایه هستند و دچار بیمه های صعب العلاج هستند، می توانند تحت پوشش صندوق قرار گیرند./ ایرنا